De populariteit van verkiezingen pakt voor de OR niet goed uit. In bijna twee derde van de ondernemingen worden geen verkiezingen gehouden, omdat er evenveel of minder kandidaten dan zetels zijn. Ook is de OR zelden een afspiegeling van het personeel. Vooral niet van mensen van allochtone afkomst en mensen in de flexibele schil. Het lijkt er slecht voor te staan met de representativiteit en legitimiteit van de OR.
Een OR is volgens de WOR legitiem als de kandidatenlijst volgens de juiste procedure tot stand is gekomen. Verkiezingen zijn in principe niet nodig. Een andere maatstaf is dat de werkenden binnen de organisatie de OR als legitiem ervaren, of zij vertrouwen hebben in de OR. Dat blijkt uit onderzoek veelal het geval.
Of de samenstelling representatief is, blijft een vraag. De WOR eist dat ook niet. Letterlijk staat er: als dit bevorderlijk is voor een goede toepassing van de wet treft de OR voor zover mogelijk maatregelen om de groepen personeel in de OR vertegenwoordigd te laten zijn.
We denken dat een goede toepassing in elk geval betekent dat de OR ertoe doet en invloed heeft op de gang van zaken in de onderneming. Hiervoor is het belangrijk dat de bestuurder positief staat ten opzichte van medezeggenschap en dat de OR deskundig is op verschillende beleidsterreinen. Verder moet de OR over een goed netwerk beschikken. Of de samenstelling van de OR dan representatief is, speelt hoegenaamd geen rol voor de invloed van de OR. In de huidige discussies wordt aan deze feiten veelal voorbij gegaan.
Jan Heijink is voorzitter van Somz